Με 8 κομβικές αλλαγές οι κάλπες της 8ης Οκτωβρίου – Αντίστροφη μέτρηση για τις αυτοδιοικητικές εκλογές

Tης Βαρβάρας Ζούκα

Αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση για τις αυτοδιοικητικές εκλογές, με τα επιτελεία να ανεβάζουν στροφές εν όψει της 31^ης Αυγούστου, οπότε λήγει η προθεσμία για την κατάθεση υποψηφιοτήτων για τις περιφέρειες και τους δήμους της χώρας. Οι κάλπες της 8^ης Οκτωβρίου πρόκειται να στηθούν με οκτώ κομβικές αλλαγές σε σχέση με τις αντίστοιχες του 2019, καθώς ο νέος εκλογικός νόμος που θα ισχύσει καταργεί την απλή αναλογική του «Κλεισθένη», η οποία θεωρήθηκε ότι δημιούργησε σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία των δήμων κατά την τρέχουσα θητεία.

1. Στις επικείμενες εκλογές επανέρχεται το πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα ανάδειξης των αιρετών οργάνων των δήμων. Συγκεκριμένα, το όριο εκλογής για τους δημάρχους και τους περιφερειάρχες από τον πρώτο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών προσδιορίζεται σε ποσοστό 43% συν μία ψήφο, αντί του 50% που ίσχυσε το 2019 με το σύστημα της απλής αναλογικής. Στην περίπτωση κατά την οποία κανένας συνδυασμός δεν πετύχει τον στόχο του 43% συν μία ψήφο κατά την πρώτη Κυριακή, οι εκλογές κρίνονται στον δεύτερο γύρο με την εκλογή στη θέση του δημάρχου ή του περιφερειάρχη του επικεφαλής του συνδυασμού που θα συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των έγκυρων ψηφοδελτίων της επαναληπτικής ψηφοφορίας.
2. Επανέρχεται η πενταετής θητεία των αυτοδιοικητικών αρχών, όπως ακριβώς είχε ισχύσει στις περιφερειακές και στις δημοτικές εκλογές του 2014. Συγκεκριμένα, οι διοικήσεις που θα αναδειχθούν στις εκλογές της 8^ης ή της 15^ης Οκτωβρίου θα αναλάβουν καθήκοντα την 1^η Ιανουαρίου 2024 και θα ολοκληρώσουν τη θητεία τους στις 31 Δεκεμβρίου 2028. Η πενταετής θητεία των περιφερειακών και των δημοτικών αρχών είχε θεσπιστεί για πρώτη φορά με τον νόμο του «Καλλικράτη», που προέβλεπε διεξαγωγή των αυτοδιοικητικών εκλογών την ίδια μέρα με τις ευρωεκλογές. Η πρόβλεψη αυτή για πενταετή θητεία είχε ισχύσει στις εκλογές του 2014, αλλά καταργήθηκε στις ακριβώς επόμενες, τον Μάιο του 2019, με τη μεταρρύθμιση του «Κλεισθένη», που προέβλεπε δημοτική περίοδο τεσσάρων ετών.
3. Εξασφαλίζεται η πλειοψηφία στο δημοτικό συμβούλιο για τον νικητή των εκλογών, που καταλαμβάνει τα 3/5 των εδρών του οργάνου.
4. Θεσπίζεται πλαφόν 3% για την εκπροσώπηση κάποιου συνδυασμού στο δημοτικό ή στο περιφερειακό συμβούλιο, σε ευθυγράμμιση με το αντίστοιχο όριο που ισχύει και για την είσοδο κάποιου κόμματος στη Βουλή.
5. Προκύπτουν αλλαγές στον αριθμό των μελών που απαρτίζουν τα περιφερειακά και τα δημοτικά συμβούλια όπως και τα συμβούλια των δημοτικών κοινοτήτων, αφού με το νέο νομοθετικό πλαίσιο γίνεται αναπροσδιορισμός με βάση πληθυσμιακές κλίμακες. Στους δήμους της Θεσσαλονίκης ο αριθμός των δημοτικών συμβούλων που θα εκλεγούν στις επόμενες εκλογές θα είναι μικρότερος σε σχέση με όσους αναδείχθηκαν το 2019. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί ο δήμος Αμπελοκήπων – Μενεμένης, που θα εκλέξει 35 δημοτικούς συμβούλους έναντι 33 σήμερα. Στον δήμο Θεσσαλονίκης το δημοτικό συμβούλιο θα απαρτίζεται από 43 άτομα έναντι 49 σήμερα, στην Καλαμαριά, στον Λαγκαδά, στον δήμο Νεάπολης – Συκεών και στον δήμο Πυλαίας – Χορτιάτη από 35 έναντι 41 σήμερα και στους δήμους Κορδελιού – Ευόσμου και Παύλου Μελά από 39 άτομα έναντι 45 και 41 σήμερα αντίστοιχα. Στον δήμο Θέρμης θα εκλεγούν 35 δημοτικοί σύμβουλοι από 33 σήμερα και στους Δήμους Δέλτα, Θερμαϊκού, Χαλκηδόνας και Ωραιοκάστρου θα εκλεγούν 29 δημοτικοί σύμβουλοι από 33 σήμερα. Στον δήμο Βόλβης το νέο δημοτικό συμβούλιο θα είναι 25μελές από 27μελές κατά την παρούσα δημοτική περίοδο. Αντίστοιχα στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας στο νέο περιφερειακό συμβούλιο θα εκλεγούν 61 μέλη από 71 σήμερα. Σε όλη τη χώρα για την επόμενη θητεία έχει υπολογιστεί ότι θα εκλεγούν 8.481 δημοτικοί σύμβουλοι από 9.470 κατά την παρούσα αυτοδιοικητική περίοδο. Σε ό,τι αφορά τα περιφερειακά συμβούλια στις επόμενες εκλογές θα αναδειχθούν 611 σύμβουλοι σε όλη τη χώρα από 703 κατά την παρούσα θητεία.
6. Οι εκλογείς θα μπορούν να σημειώνουν σταυρούς προτίμησης στους υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους ενιαία στο ψηφοδέλτιο κάθε συνδυασμού, χωρίς να υπάρχουν οι περιορισμοί ανάλογα με την εκλογική περιφέρεια, που είχαν ισχύσει το 2019.
7. Καταργείται, παράλληλα, η ξεχωριστή κάλπη, που είχε στηθεί για μία και μόνη φορά στις εκλογές του 2019, για την ανάδειξη των τοπικών συμβουλίων. Πλέον, όπως συνέβαινε και παλαιότερα, τα ονόματα των υποψηφίων για τις κατά τόπους κοινότητες θα εντάσσονται στο ενιαίο ψηφοδέλτιο του συνδυασμού κάθε υποψηφίου δημάρχου κάτω από το σκέλος που αφορά τους υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους.
8. Για πρώτη φορά οι συνδυασμοί που θα συμμετάσχουν στις επερχόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές θα καταθέσουν τις υποψηφιότητές τους ηλεκτρονικά μέσω της ηλεκτρονικής πύλης δήλωσης υποψηφιοτήτων, στα πρότυπα της διαδικασίας που ακολουθήθηκε και στις πρόσφατες εθνικές εκλογές. Το τοπίο με τις υποψηφιότητες αναμένεται να ξεκαθαρίσει εν πολλοίς στις 31 Αυγούστου, οπότε λήγει η προθεσμία μέσα στην οποία μπορούν να κατατεθούν οι δηλώσεις των συνδυασμών. Ως καταληκτική ημερομηνία για την ανακήρυξη των συνδυασμών από το αρμόδιο δικαστήριο έχει οριστεί η 10η Σεπτεμβρίου.

(Δημοσιεύθηκε την εφημερίδα “Πολιτική”, 26-8-2023)