Του Βαγγέλη Πλάκα, Δημοσιογράφου
H ημέρα της Γυναίκας που τιμήθηκε χθες δεν ειναι γιορτή, αλλά αφορμή για αναστοχασμό. Θα παρουσιάσω μερικά στοιχεία από τα οποία εξάγονται συμπεράσματα για τη θέση της γυναίκας στην πολιτική, εν έτει 2024, δηλαδή 94 χρόνια μετά την πρώτη γυναικεία ψήφο στη χώρα.
Στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2023 δεν εκλέχθηκε καμιά Περιφερειάρχης και μόλις 21 γυναίκες σε σύνολο 332 Δήμων σε όλη τη χώρα, δηλαδή ποσοστό 6.32%
Στην Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης “πανηγυρίσαμε” που εκλέχθηκαν 3 γυναίκες Δήμαρχοι σε σύνολο 14 Δήμων. Οι κυρίες Χρύσα Αράπογλου, Νίκη Ανδρεάδου και Γερακίνα Μπισμπινα στους δήμους Καλαμαριάς, Λαγκαδά και Δέλτα αντίστοιχα. Μόνο άλλες δύο έχουν εκλεγεί σε όλη την αυτοδιοικητική ιστορία στο νομό Θεσσαλονίκης: Η Πολυξένη Δρίτσα το 2006 στην Τριανδρία και το 1975, η πρώτη ήταν η Ελλη Παπαπαναγιώτου-Μιταυτσή στην Πολίχνη.
Στο Δήμο Θεσσαλονίκης όχι μόνο δεν έχει εκλεγεί ποτέ γυναίκα, αλλά όλες και όλες πέντε φορές διεκδίκησαν γυναίκες το δημαρχιακό θώκο: το 1998, η πρώτη, ήταν η Αναστασία Θεοδωροπούλου, επικεφαλής της παράταξης «Αριστερή Πρωτοβουλία στους δρόμους της πόλης». πλην της Αν. Θεοδωροπούλου (που ήταν επίσης υποψήφια και στις δημοτικές εκλογές του 2002 με τον συνδυασμό «Αριστερή Παρέμβαση στους δρόμους της πόλης), το 2006 υποψήφια δήμαρχος, που πέρασε και στον 2ο γύρο και έγινε επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης, ήταν η Χρύσα Αράπογλου, επικεφαλής του συνδυασμού «Θεσσαλονίκη Πρωταγωνίστρια», το 2014 η Ελένη Ιωαννίδη με τον συνδυασμό «Γειτονιές σε δράση», το 2019 η Κατερίνα Νοτοπούλου με τον συνδυασμό «Θεσσαλονίκη ΜΑΖΙ» και σε αυτές τις εκλογές η Μαρία Κέκη τυπικά επικεφαλής του συνδυασμού “Η Πόλη Αναποδα”.
Στη Βουλή έχουμε μόλις 69 γυναίκες μεταξύ 300 βουλευτών, δηλαδή ποσοστό 23%. Στις δυο εκλογικές περιφέρειες Θεσσαλονίκης, έχουμε μόνο 5 σε σύνολο 26 βουλευτών δηλαδή ποσοστό 19,2%.
Και όλα αυτά σε μια πόλη που ιστορικά έχει μια μοναδική πρωτοπορία στο θέμα των γυναικείων πολιτικών κατακτήσεων. Στη Θεσσαλονίκη ψήφισαν για πρώτη φορά γυναίκες σε δημοτικές εκλογές, το 1930 (οι πρώτες ήταν η Μερόπη Βασιλική και η Αγγελικού Μεταλλινού), στη Θεσσαλονίκη το 1951 εκλέχθηκε πρώτη στις δημοτικές εκλογές γυναίκα και έμεινε στη συλλογική συνείδηση ως η πρώτη ελληνίδα δήμαρχος (η Αρίστη Παγιατάκη), στη Θεσσαλονίκη το 1953 εκλέχθηκε η πρώτη ελληνίδα βουλευτής (η Ελένη Σκούρα) και ψήφισαν για πρώτη φορά γυναίκες σε βουλευτικές εκλογές.
Η Ελλάδα δεν έχει αποκτήσει ακόμη γυναίκα αιρετή πρωθυπουργό (από 27/8/2015 έως 21/9/2015 διετέλεσε υπηρεσιακή πρωθυπουργός η Βασιλική Θάνου) ή αρχηγό κόμματος αξιωματικής αντιπολίτευσης. Μόλις το 2020 εκλέχθηκε γυναίκα στο ύπατο πολιτειακό αξίωμα, η Κατερίνα Σακελλαροπούλου, ενώ έπρεπε να φθάσουμε στο 2004, για να εκλεγεί πρόεδρος της Βουλής γυναίκα, η Άννα Ψαρούδα-Μπενάκη. Η πρώτη γυναίκα αρχηγός κόμματος στη Βουλή ήταν η Μαρία Δαμανάκη το 1991, ενώ η πρώτη γυναίκα επίτροπος στην Ευρωπαϊκή Ένωση η Βάσω Παπανδρέου το 1989. Η πρώτη γυναίκα υπουργός ήταν βέβαια η Λίνα Τσαλδάρη το 1956 ενώ την ίδια χρονιά εκλέχθηκε δήμαρχος Κέρκυρας, σε αναπληρωματικές εκλογές και η Μαρία Δεσύλλα που ήταν η πρώτη δήμαρχος της χώρας.
Ο δρόμος, επομένως, για την πολιτική ισότητα των γυναικών είναι ακόμη μακρύς και δεν λύνεται με ποσόστωση στα ψηφοδέλτια αλλά με ουσιαστικές πολιτικές στήριξης των πολύπλευρων ρόλων της γυναίκας.
