Σύμφωνο συνεργασίας υπέγραψαν ο δήμος Παύλου Μελά με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης – Ειδικός Λογαριασμός Κονδυλίων Έρευνας.
Τα δύο μέρη αναγνωρίζουν από κοινού ότι η εξάπλωση των αστικών περιοχών έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις τα τελευταία χρόνια. Σχεδόν το 74% του πληθυσμού της Ευρώπης διαμένει σε πόλεις, ποσοστό που αναμένεται να προσεγγίσει το 80% μέχρι το 2050. Η εκτεταμένη αστικοποίηση προκαλεί σημαντικές τροποποιήσεις στη σύσταση της ατμόσφαιρας και του εδάφους, οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα τη μεταβολή του θερμικού κλίματος και την αύξηση της θερμοκρασίας στις αστικές περιοχές σε σύγκριση με τις γειτονικές μη-αστικές. Το φαινόμενο της Αστικής Θερμικής Νησίδας (ΑΘΝ) επιφέρει επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία, που γίνονται εντονότερες καθώς η διάρκεια των επεισοδίων καύσωνα αναμένεται να αυξηθεί εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
Τα μέρη του παρόντος, στο πλαίσιο του θεσμικού και επιχειρησιακού τους ρόλου, θα αξιοποιήσουν τις εμπειρίες και τις δυνατότητές τους προκειμένου να αναληφθούν πρωτοβουλίες και να υλοποιηθούν δράσεις παρέμβασης προς όφελος της τοπικής κοινωνίας και της τοπικής ανάπτυξης για την έγκυρη προειδοποίηση και προστασία του αστικού πληθυσμού.
Το τμήμα Φυσικής του Α.Π.Θ λειτουργεί ως συντονιστής εταίρος του έργου “Implementation of a forecAsting System for urban heaT Island effect for the development of urban adaptation strategies – LIFE ASTI” («Εφαρμογή συστήματος πρόβλεψης του φαινομένου της Αστικής Νησίδας Θερμότητας (ΑΝΘ) για την ανάπτυξη στρατηγικών αστικής προσαρμογής») που επικεντρώνεται στην αντιμετώπιση των συνεπειών της ΑΝΘ στην ανθρώπινη θνησιμότητα μέσω της ανάπτυξης και αξιολόγησης ενός συστήματος αριθμητικών μοντέλων που οδηγεί
στη βραχυχρόνια πρόβλεψη και τη μελλοντική προβολή του φαινομένου της ΑΝΘ σε τρεις Μεσογειακές πόλεις: τη Θεσσαλονίκη, το Ηράκλειο και τη Ρώμη.
Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα LIFE 2014 – 2020, έχει διάρκεια υλοποίησης 48 μήνες με ημερομηνία έναρξης την 1η Σεπτεμβρίου 2018 και το εταιρικό του σχήμα αποτελείται από τους:
- Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Φυσικής, Τομέας Εφαρμογών Φυσικής και Φυσικής Περιβάλλοντος (Συντονιστής εταίρος του έργου)
- Azienda Sanitaria Locale Roma 1
- Geospatial Enabling Technologies Ltd.
- Institute of Atmospheric Sciences and Climate, National Research Council of Italy
- Δήμος Θεσσαλονίκης
- Ομάδα ΣΥΜΠΡΑΞΙΣ ΙΚΕ.
Το σύστημα μοντέλων που έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του LIFE ASTI παράγει υψηλής ποιότητας προγνωστικά προϊόντα, όπως οι βιοκλιματικοί δείκτες και οι θερμο-ημέρες ψύξης/θέρμανσης, που εκτιμούν τις ενεργειακές ανάγκες των κτιρίων. Επιπλέον, το σύστημα μοντέλων καθοδηγεί το Σύστημα Προειδοποίησης Υγείας που εφαρμόζεται και στις τρεις πόλεις και στοχεύει
στην ενημέρωση των αρμοδίων αρχών, του ευρέος πληθυσμού αλλά και της επιστημονικής κοινότητας.
Ο δήμος Παύλου Μελά, εντός του πλαισίου των αστικών του πολιτικών και με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον, έχει αναλάβει πρωτοβουλίες: α) για την έγκυρη ενημέρωση – προειδοποίηση των πολιτών μέσω του δικτύου πολιτικής προστασίας έχοντας κατασκευάσει ηλεκτρονική πλατφόρμα παρακολούθησης περιβαλλοντικών δεικτών (adaptation) και β) εφαρμόζοντας πολιτικές βελτίωσης των αστικών περιβαλλοντικών συνθηκών (mitigation) όπως διαμορφώσεις πράσινων – κοινοχρήστων χώρων, μείωση της εδαφοκάλυψης με σκληρά υλικά, πράσινα δώματα, υλοποίηση λύσεων βασισμένων στη φύση (nature-based solutions) κ.α. Ωστόσο, υφίσταται η αναγκαιότητα για μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση στην κατεύθυνση της καταγραφής – ανάλυσης των δεδομένων του ατμοσφαιρικού αέρα όσο και της διασύνδεσης των δεδομένων αυτών με τις δράσεις και τις πολιτικές που υιοθετεί ο Δήμος για την πολιτική προστασία, την προστασία του περιβάλλοντος και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων.
Στο πλαίσιο του παρόντος Συμφώνου τα μέρη συναινούν ειδικότερα στη διαμόρφωση ενός πλαισίου συνεργασίας προκειμένου να συμβάλλουν δια των κοινών τους ενεργειών:
- στη βελτίωση της συνολικής ποιότητας ζωής στο Δήμο Παύλου Μελά, με έμφαση στις ευπαθείς ομάδες,
- στην ενίσχυση των παρουσών υπηρεσιών πολιτικής προστασίας του Δήμου Παύλου Μελά και στην άσκηση πολιτικών προστασίας των δημοτών,
- στην ανάπτυξη και υλοποίηση καινοτόμων δράσεων προς όφελος της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος.
Μέσω της συνεργασίας των δύο μερών θα αναπτυχθούν πολύτιμες συνέργειες που θα επιφέρουν πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα και οφέλη στο κρίσιμο πεδίο της προστασίας της υγείας του αστικού πληθυσμού και του περιβάλλοντος, γεγονός που θα συμβάλλει στην αναβάθμιση και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των δημοτών του Δήμου Παύλου Μελά.
ΣΚΟΠΟΣ
Συμφωνούν επομένως να συνεργαστούν κατ’ αρχήν προκειμένου να αναληφθούν πρωτοβουλίες και να υλοποιηθούν δράσεις παρέμβασης προς όφελος της τοπικής κοινωνίας και της τοπικής βιώσιμης ανάπτυξης, και της ενίσχυσης των πολιτικών προστασίας του Δήμου, στο πλαίσιο υλοποίησης του έργου “Implementation of a forecAsting System for urban heaT Island effect for the development of urban adaptation strategies – LIFE ASTI” («Εφαρμογή συστήματος πρόβλεψης του φαινομένου της Αστικής Νησίδας Θερμότητας για την ανάπτυξη στρατηγικών αστικής προσαρμογής»).