της Βαρβάρας Ζούκα
Από τον τρόπο με τον οποίο ένας άνθρωπος σού ανοίγει το σπίτι του καταλαβαίνεις πολλά για τον χαρακτήρα του. Ο Γιάννης Μπουτάρης μάς άνοιξε το δικό του πιο αγαπημένο σπίτι, το κτήμα του στο Γιαννακοχώρι της Νάουσας, την άνοιξη του 2016 -αν θυμάμαι καλά, ήταν η τελευταία μέρα του τρύγου.
Οι σχέσεις μεταξύ των στελεχών της “Πρωτοβουλίας” εκείνη την περίοδο δεν ήταν ανέφελες, αλλά ο Γιάννης Μπουτάρης θέλησε να κάνει στους συνεργάτες του ένα τραπέζι. Και τι τραπέζι! Τα είχε όλα απλόχερα, όπως απλόχερος ήταν και ο ίδιος… από κρασιά και φαγητά μέχρι νταούλια και ζουρνά. Το τραπέζι είχε στηθεί κάτω από ένα καραγάτσι και πλάι στην περίφημη “Κούλα”, το διατηρητέο κτίσμα, που ήταν σήμα κατατεθέν στο κτήμα.
Ο κυρ-Γιάννης ήταν ένας υπέροχος οικοδεσπότης. Ανέλαβε να μας ξεναγήσει ο ίδιος στο κτήμα, στις εγκαταστάσεις του οινοποιείου αλλά και στο γραφείο του, το οποίο είχε διακοσμήσει προσωπικά με αντικείμενα που είχαν ξεχωριστή αξία για τον ίδιο. Πάνω στο γραφείο του θυμάμαι χαρακτηριστικά μια φωτογραφία της αγαπημένης του Αθηνάς και δίπλα μια μπαλαρίνα. “Η Αθηνά αγαπούσε πολύ τον χορό. Έβαλα και τη μπαλαρίνα εδώ, να της κάνει παρέα”, μας είχε πει.
Έτσι διάπλατα άνοιγε ο Γιάννης Μπουτάρης και το γραφείο του στο δημαρχείο Θεσσαλονίκης. Χωρίς πρωτόκολλα, χωρίς ραντεβού, χωρίς τυπικότητες…
Εμείς που καλύπταμε το αυτοδιοικητικό ρεπορτάζ, την περίοδο που ο Γιάννης Μπουτάρης ήταν στη δημαρχία, τα δημοτικά συμβούλια τα περιμέναμε πώς και πώς. Κάθε ατάκα του, εξάλλου, ήταν είδηση. Ο κυρ-Γιάννης γινόταν θέμα ακόμη και για τις κάλτσες που φορούσε. Του ίδιου του άρεσε πολύ να περνάει χρόνο μαζί μας στα δημοσιογραφικά έδρανα. Σπανίως μας αποκαλούσε με τα ονόματά μας. Συνήθως επέλεγε πιο ζωηρούς τρόπους προσφώνησης. Ήταν πικάντικος στις εκφράσεις του, αλλά την ίδια ώρα τόσο βαθιά ευγενικός.
Προσωπικά τον γνώρισα στο παλιό δημαρχείο, στο Καραβάν Σαράι, όταν εκλέχθηκε για πρώτη φορά δημοτικός σύμβουλος, τότε με τον Αγάπιο Σαχίνη. Για την πολιτική διαδρομή του τις τελευταίες μέρες έχουν γραφτεί σχεδόν όλα. Προσωπικά ανακαλώ στη μνήμη μου την περίοδο που έχασε την αγαπημένη του Αθηνά. Μας είχε μιλήσει ανοιχτά, τότε, για την προσπάθειά του να εκπληρώσει την επιθυμία της να αποτεφρωθεί. Και, όταν αργότερα εκλέχθηκε δήμαρχος, είχε βάλει σκοπό να φτιάξει αποτεφρωτήριο στη Θεσσαλονίκη. Ήταν από αυτά τα σχέδια που δεν κατάφερε να ολοκληρώσει, αλλά ακόμη κι έτσι έβαλε στον δημόσιο διάλογο μια καινούρια πρόταση, από αυτές που συνέβαλαν στην αλλαγή της νοοτροπίας της πόλης.
Ο Γιάννης Μπουτάρης μίλησε συνολικά για τον σεβασμό απέναντι στη διαφορετικότητα. Αγκάλιασε το Pride, έφτιαξε κοινωνικές δομές, συμφιλίωσε την πόλη με το παρελθόν της, έβαλε τη Θεσσαλονίκη σε όλους τους παγκόσμιους χάρτες και την έκανε μια πόλη ανοιχτών οριζόντων.
Η σκέψη του ήταν προωθημένη και μάλιστα δεν ήταν λίγες οι φορές που λοιδορήθηκε για θέσεις και απόψεις για τις οποίες δικαιώθηκε πολλά χρόνια μετά. Ήταν, για παράδειγμα, ο πρώτος από τον οποίο ακούσαμε για την έννοια της ανθεκτικότητας των πόλεων. Όταν ενέτασσε τη Θεσσαλονίκη στο δίκτυο των “Resilient Cities”, κάποιοι μιλούσαν για τα “ρεζίλια σίτι του Μπουτάρη”. Σήμερα η ανθεκτικότητα των πόλεων βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας παγκοσμίως.
Ο Μπουτάρης ήταν ακομπλεξάριστος και ήταν και ένα τεράστιο τρολ. Θυμάμαι χαρακτηριστικά την πασχαλινή κάρτα που εξέδωσε, τον Απρίλιο του 2019, σε μια περίοδο που οι ισορροπίες στην “Πρωτοβουλία” είχαν διαταραχθεί σημαντικά. “Αφήστε τα γίδια ελεύθερα”. Αυτό είχε επιλέξει ως κεντρικό μήνυμα, στέλνοντας ευχές με τον δικό του τρόπο.
Όλα τα έκανε με τον δικό του τρόπο ο κυρ-Γιάννης. Και μπορεί κανείς να διαφωνήσει για πολλά μαζί του. Όμως, υπάρχει ένα στοιχείο που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από κανέναν: Ο Γιάννης Μπουτάρης έδωσε στη Θεσσαλονίκη αυτοπεποίθηση και μια ανοιχτή καρδιά.
