της Βαρβάρας Ζούκα
Αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση για τη δημοπράτηση του έργου ανάπλασης του μνημειακού άξονα της Αριστοτέλους, το οποίο προχωρά από τον δήμο Θεσσαλονίκης με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση μέσα από το νέο ΕΣΠΑ της περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.
Σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο Τεχνικών Έργων και Βιώσιμης Κινητικότητας Πρόδρομο Νικηφορίδη, μέσα στον μήνα ολοκληρώνονται η μελέτη εφαρμογής αλλά και τα τεύχη δημοπράτησης του έργου, το οποίο προϋπολογίζεται στο ύψος των περίπου 22 εκατ. ευρώ. Η προκήρυξη για την ανάθεση του έργου ανάπλασης της πλατείας και του άξονα της Αριστοτέλους αναμένεται να βγει στον αέρα μέσα στο φθινόπωρο.
Οι αλλαγές και οι απαγορεύσεις
Ο άξονας της Αριστοτέλους διατηρείται ως κεντρική αρτηρία περιπάτου, ενώ ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στην εξασφάλιση συνεχούς και απρόσκοπτης θέασης προς τη θάλασσα από τη στάθμη του βλέμματος των χρηστών του δημόσιου χώρου.
Η πλατεία Αριστοτέλους παραμένει κενή, ως ανοιχτός δημόσιος χώρος, ενώ η πλατεία επί της οδού Εγνατίας μετατρέπεται σε έναν αστικό κήπο. Οι φοίνικες που αρχικά είχαν προβλεφθεί, προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων, έχουν από καιρό αφαιρεθεί από τα σχέδια ανάπλασης της Αριστοτέλους, ενώ πλέον έχουν ενσωματωθεί πολλές ακόμη μεταβολές, που προέκυψαν έπειτα από παρατηρήσεις των αρμόδιων υπηρεσιών του υπουργείου Πολιτισμού.
Η βασική αλλαγή, τη οποία υπαγόρευσε το υπουργείο Πολιτισμού, έχει να κάνει με την κατάργηση της υδατονέφωσης, που είχε προβλεφθεί στην πλατεία Αριστοτέλους. Η δαπεδόστρωση θα διατηρηθεί, όπως αρχικά είχε σχεδιαστεί, αλλά θα πρέπει να παραμείνει σε ένα ενιαίο επίπεδο. Η πρόταση των μελετητών ως προς τη δαπεδόστρωση έχει αναφορά σε δύο διαφορετικά υπόβαθρα, αυτό του σύγχρονου αστικού ιστού και αυτό των χαράξεων που ακολουθούνταν πριν την πυρκαγιά του 1917 με τη μορφή ‘νημάτων μνήμης’.
Στον άξονα τόσο της πλατείας Αριστοτέλους όσο και της πλατείας που διαμορφώνεται στο κομμάτι επί της Εγνατίας τοποθετούνται ζώνες παρτεριών χαμηλής φύτευσης, ώστε να μην διακόπτεται η προοπτική προς τη θάλασσα. Έπειτα από παρέμβαση του δήμου Θεσσαλονίκης, οι μανόλιες, που αρχικά προβλεπόταν να απομακρυνθούν, θα παραμείνουν και θα μεταφυτευτούν σε νέες θέσεις, όπου αυτό απαιτηθεί.
Συνολικά τα στοιχεία νερού που είχαν προβλεφθεί στα αρχικά στάδια των μελετών για την ανάπλαση της Αριστοτέλους περιορίζονται σημαντικά, ενώ θα αφαιρεθεί και η εκτόξευση νερού από τα καθιστικά.
Το υπουργείο Πολιτισμού δεν επιτρέπει τη μετακίνηση του αγάλματος του Αριστοτέλη ούτε την οργάνωση ποδηλατόδρομων, ενώ ζητά επιπροσθέτως να μετακινηθούν όλα τα περίπτερα που βρίσκονται εντός του μνημειακού χώρου. Σε ό,τι αφορά την ανάδειξη των περιμετρικών κτιρίων και των στοών στον άξονα της Αριστοτέλους, αυτή προβλέπεται να γίνει με ήπιο τρόπο, χωρίς τη χρήση φωτοταινιών led.
Ένα από τα μεγαλύτερα αγκάθια στον σχεδιασμό της νέας Αριστοτέλους αποτέλεσε η διαχείριση του ζητήματος των τραπεζοκαθισμάτων. Το τελικό σχέδιο προβλέπει τη στέγαση των τραπεζοκαθισμάτων με ομπρέλες βαρέως τύπου, καθώς η εναλλακτική πρόταση για μεταλλικές πέργκολες, που είχε διατυπωθεί από μέρους του δήμου Θεσσαλονίκης, εν τέλει δεν έγινε αποδεκτή. Ο δήμος Θεσσαλονίκης έχει ζητήσει ακόμη τον επανασχεδιασμό και τη μετακίνηση των προσβάσεων προς τις υπόγειες δημόσιες τουαλέτες επί της οδού Τσιμισκή.
Με τα έργα ανάπλασης που σχεδιάζονται προσδοκάται ότι θα εκσυγχρονιστεί και θα αναβαθμιστεί ο δημόσιος χώρος στον πλέον εμβληματικό άξονα της Θεσσαλονίκης. Παράλληλα, ανακτάται ο ρόλος πλατείας και στην απόληξη του άξονα προς την οδό Εγνατία, καθώς σήμερα η περιοχή είναι αποκομμένη λειτουργικά λόγω της διέλευσης των αστικών λεωφορείων από το λεγόμενο «πέταλο».
Κεντρική πρόθεση είναι η ανάδειξη των χαρακτηριστικών του δημόσιου χώρου, η διασύνδεσή του με την ευρύτερη πόλη και η αναβάθμιση της εμπειρίας περίπατου και συναντήσεων που προσφέρει στους επισκέπτες του. Η αρχιτεκτονική μελέτη για την ανάπλαση του άξονα της Αριστοτέλους από τη λεωφόρο Νίκης έως την οδό Εγνατία φέρει την υπογραφή της Αριάδνης Βοζάνη και της Παρασκευής Φανού.
(Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Πολιτική”, 14-6-2025)
